Từ ngày 1/1/2018 thuế nhập khẩu ô tô sẽ giảm về 0%. Nhiều người cho rằng với mức giảm này người tiêu dùng Việt sẽ được sở hữu ô tô với giá bằng thị trường Thái Lan, Malaysia…Nếu một chiếc xe có giá bán 400 triệu vào năm 2017 thì có thể chỉ còn khoảng trên dưới 300 triệu trong năm 2018.
Vẫn vướng quy định “giấy chứng nhận”
Bộ Giao thông vận tải vừa ban hành Thông tư 03 quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với ô tô nhập khẩu thuộc đối tượng của Nghị định 116. Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/3/2018. Liên quan tới “giấy chứng nhận chất lượng ô tô nhập khẩu”, một trong những nội dung gây tranh cãi trong thời gian qua về cơ bản không có gì thay đổi so với Nghị định 116 đã quy định.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy trước và sau thời điểm 1/1/2018 thì ô tô nhập khẩu lại bất ngờ tăng giá hàng loạt. Cụ thể, các mẫu xe bán chạy như Toyota Fortuner đội giá gần cả trăm triệu; Honda CR-V 7 chỗ đắt hơn mức giá công bố và Ford Ranger, Chevrolet Colorado khan hiếm nguồn hàng khiến giá bán tăng cao. Bên cạnh đó, những dòng ô tô mới dự kiến ra mắt khách hàng Việt gồm Toyota Wigo, Toyota Avanza, Honda Jazz, Suzuki Celerio… cũng không hẹn chính xác thời điểm mở bán.
Trước đó, trong năm 2017, hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã bốn lần liên tiếp gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành liên quan kêu khó vì không thể đáp ứng được yêu cầu này.
Doanh nghiệp cho rằng quy định phải có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài mới được đăng kiểm được cho là rào cản lớn nhất với nhiều nhà nhập khẩu ô tô nguyên chiếc kể ngày 1/1/2018 tới.
“Theo thông lệ quốc tế, nước nhập khẩu là quốc gia sẽ tiến hành thử nghiệm và cấp giấy chứng nhận kiểu loại cho xe nhập vào nước mình, không có nước nào trên thế giới yêu cầu nước xuất khẩu phải cấp giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại cho xe xuất khẩu vào nước khác”, ông Tuấn nói.
Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, một số nước không áp dụng giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại; hoặc có giấy chứng nhận nhưng có sự khác biệt về vị trí tay lái và thông số kỹ thuật. Các xe sản xuất cho thị trường Châu Âu và Nhật Bản đều theo tiêu chuẩn khí thải Euro 6 và có thể không tương thích với nhiên liệu hiện đang được cung cấp tại Việt Nam.
Xe nhập từ khu vực Đông Nam Á (chủ yếu từ Thái Lan, Indonesia, Malaysia) có tay lái bên phải, nếu sử dụng giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại của nước sở tại, sẽ không được Cục Đăng kiểm Việt Nam chấp nhận.
“Vì thế, yêu cầu xe phải được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại, để nhập về Việt Nam không thể thực hiện được tại thời điểm hiện tại”, ông Phong nói.
Trên thực tế, một số nhà nhập khẩu đã có động thái ngừng nhận đặt hàng, hoặc đàm phán lại với khách đã đặt các mẫu xe mới, do không thể đảm bảo trước thời gian chính xác xe sẽ được thông quan trước các hàng rào kỹ thuật mới này.
Nhìn nhận về bức tranh thị trường ô tô nhập khẩu thời gian tới, ông Phạm Anh Tuấn cho rằng sẽ khá ảm đạm nếu vẫn kiên quyết thực hiện quy định về giấy chứng nhận chất lượng xe nhập khẩu. Bên cạnh đó trước lo ngại về việc “khan hàng sẽ tăng giá”, ông Tuấn cho rằng việc này thị trường sẽ điều tiết, khả năng bị “đẩy” giá là có thể.
Ngoài ra, cũng theo Thông tư 03, các hãng xe còn phải đáp ứng được một số yêu cầu mới khác. Cụ thể, nếu như trước đây một loại xe về nước chỉ phải kiểm định chiếc đầu tiên thì nay mỗi lô xe về cảng đều phải chọn ra một chiếc để kiểm định, cho dù các lô đều cùng một loại xe.
Theo đó, cơ quan kiểm tra sẽ lấy ngẫu nhiên 1 hoặc 2 xe mẫu (trong trường hợp doanh nghiệp có yêu cầu dùng 1 mẫu để thử nghiệm an toàn và dùng 1 mẫu để thử nghiệm khí thải) đại diện cho từng kiểu loại ô tô trong lô xe nhập khẩu đã được kiểm tra để doanh nghiệp nhập khẩu tự đưa xe đến các cơ sở thử nghiệm. Tại đây, xe sẽ được thử nghiệm về khí thải và chất lượng an toàn kỹ thuật. Kết quả thử nghiệm là căn cứ để cơ quan kiểm tra cấp chứng chỉ chất lượng…
